Uitvinder Creatiespiraal Marinus Knoope over het ritueel als wensweg
Zijn vinding stamt al uit 1989. Hij werd in korte tijd een van de meest succesvolle auteurs en sprekers van Nederland. Zijn boeken vlogen als zoete broodjes over de toonbank. En hij vermaakte honderdduizenden mensen met zijn voordrachten. Inmiddels is hij 65 jaar en lijdt al een kleine tien jaar aan de slopende ziekte van Parkinson. Maar de passie voor zijn geesteskind is er nog steeds, ook al neemt hij het de Eeuwige soms kwalijk dat hij niet alles in het leven perfect geregeld lijkt te hebben. Een interview met drs. Marinus Knoope over de kracht van het ritueel.
Tekst: Rinus van Warven – Foto’s: Paul Mellaart.
Bron: het blad Vrijmetselarij, jaargang 66, nr. 7, september 2012 (pub).
Drs. Marinus Knoope is de auteur van ‘De Creatiespiraal’ (1999) en van ‘De Ontknooping’ (2009). In ‘De Creatiespiraal’ beschrijft Knoope de weg die een scheppend mens op weg van wens naar werkelijkheid telkens weer doorloopt. Het tweede boek is een antwoord op de vraag hoe een mens van een negatieve in een positieve spiraal kan komen.
Kwaliteiten
Marinus Knoope heeft het in ‘De Creatiespiraal’ prachtig beschreven. ‘Zoals fruitbomen over precies die kwaliteiten beschikken die ze in staat stellen de eigen fruitsoort te creëren, zo beschikken mensen over precies die kwaliteiten die ze nodig hebben om hun eigen wensen en verlangens te kunnen realiseren. Zoals er in de natuur een vaste route is van bloesem naar vrucht en van zaad naar oogst, zo is er ook in de natuur een welbepaalde weg van wens naar werkelijkheid.’
‘Ieder heeft zo zijn eigen wensen; we
kunnen ook niet van wens ruilen’
Navigatiesysteem
Het emotionele leven van de mens blijkt een ingenieus innerlijk navigatiesysteem, dat de weg wijst naar een scheppend, waardevol en vervullend leven. Knoope’s navigatiesysteem lijkt dan ook op een bijzondere uitwerking van de rituele reizen over de maçonnieke vloer van licht en donker. Het gedachtegoed zoals Knoope dat verwoordt in dit boek sluit naadloos aan bij de maçonnieke visie van de Opperbouwmeester des Heelals, die ons ‘leven en werk doet zien als een te voltooien bouwwerk’. Drs. Marinus Knoope: “De Opperbouwmeester is de Creator. Wij bouwen daarop door. De mens is een schepper met een kleine s. Daarin onderscheidt hij zich van het konijn. Wij spelen een rol in het scheppen als wij onze zintuigen gebruiken om naar binnen, in onze fantasie iets te scheppen.”
Fantaseren
Knoope zegt de Creatiespiraal niet zelf ‘gemaakt’ te hebben: “Ik heb de spiraal in kaart gebracht. Ik heb de structuur van onze innerlijke wensen ontdekt. En die structuur lijkt waar te zijn. Het is geen methodiek. ”De spiraal beschrijft hoe een scheppend mens schept. “Mensen treffen in zichzelf tal van wensen aan”, aldus Knoope. “Deze wensen dringen eropaan dat jij ze realiseert. Wees daarin een architect. Fantaseer over het beeld wat er in je wens verschijnt en fantaseer erover. Ga achter je wens staan en de kans is groot dat die gerealiseerd gaat worden. Als je het hele proces nauwkeurig doorloopt dan wordt de realisatie van de wens bijna onvermijdelijk.”
Opborrelen
“Het is heel geheimzinnig waar je wens vandaan komt”, aldus coach Knoope. “Je wenst iets. Je wenst een land te ontdekken. Je wenst een boek te schrijven. Je wenst een huis te bouwen. Je wenst een familie te creëren, te scheppen. De één wenst een planeet te ontdekken, een ander wil z’n ouders goed verzorgen. Iedereen wenst wat anders. Je weet niet waar je wens vandaan komt, maar als die opborrelt is dat het meest goddelijke moment in je leven. Je vindt de wens die bij jou past. Ieder heeft zo zijn eigen wensen. We kunnen ook niet van wens ruilen. Je moet er toch niet aan denken dat je met mijn wens verder zou moeten?”
KvK
“Als iemand naar de Kamer van Koophandel gaat met het idee dat er een gat in de markt is, omdat er een schoenenwinkel in het dorp mist, raad ik hem af om die schoenenwinkel te beginnen.” Knoope is er duidelijk over: “Je zult maar een schoenenwinkel moeten beginnen omdat het een gat in de markt is. Behalve als het zijn passie is? Dan moet hij het ook doen. Je passie is iets wat je moet volgen. In de moslimcultuur is het volgen van je passie de opdracht die je van Allah gekregen hebt, dat is je leidende principe in je leven. Wij hebben de neiging om onze passie een beetje egocentrisch te formuleren. Zij formuleren ze een beetje socialer.”
Kwetsbaar
“Als je naar buiten komt met wat je wenst kunnen er twee dingen gebeuren. Je omgeving kan zeggen ‘joh, hou op, houd je een beetje gedeisd, wees reëel, dat gaat helemaal niet, dat kun jij niet’. Of je omgeving zegt ‘goh, wat leuk, moet je doen’. En die gaat je stimuleren. Maar we zouden ons moeten realiseren dat de bloesem in de appelboom heel kwetsbaar is. Een kind dat voor het eerst met z’n wensen naar buiten komt, is uiterst kwetsbaar. Die bedenkt iets moois en dan zegt die onderwijzer ‘nou, ik weet niet hoor’. Dan is het kind van 10 jaar z’n wens kwijt. Eén kleine, maar negatieve opmerking is voldoende om voor jaren schade aan te richten.”
‘Als we op zoek gaan naar de stilte in ons
zelf, borrelt die op geheimzinnige wijze
gewoon op’
Symbool
“Als een kind de illusie heeft om een tweede Johan Cruijff te worden is het de vraag wat hij eigenlijk wil. Waarom wil iemand brandweerman worden? Misschien wil hij branden blussen. Het kan ook zijn dat hij mensen wil redden. Het kan ook zijn dat hij een vrachtwagen wil besturen. Het kan ook zijn dat hij een uniform wil dragen. Het kan ook zijn dat hij pyromaan is en graag vuur ziet. Het kan van alles betekenen. Johan Cruijff willen worden, kan betekenen dat je gezien wilt worden door je vader of dat je sportief je lichaam wilt ontwikkelen. Of dat je erbij wilt horen en in een team samen wilt werken. Johan Cruijff is een symbool. Maar in jouw lichaam is het goed georganiseerd; niet alle cellen willen Johan Cruijff worden. Elke cel heeft een eigen bestemming. En juist in die verzameling van bestemmingen ligt het succes.”
Paradox
Volgens Knoope is er echter wel een paradox in de schepping binnengeslopen: “We komen erachter wat onze bestemming is… Door ons te vervelen! Door in de stilte te gaan. Door naar het zinloze te gaan. Door naar de wereld te gaan waar geen zin, nut, doel en betekenis is. En daar inspiratie op te doen. Het ritueel van de meditatie brengt je in contact met de zin van het zijn, met jouw zin, met jouw wens, met jouw verlangen. Het zoeken van de zinledigheid leidt tot het ontdekken van de zin. We moeten op zoek naar de stilte in onszelf. Als we op zoek gaan naar de stilte in onszelf, borrelt die op geheimzinnige wijze gewoon op.”
Instrument
”Planning kan een scheppende werking hebben. Een goed plan is dienstbaar aan je wens. Planning wordt vaak gebruikt als een instrument om mensen onder druk te zetten, om ze aan het werk te houden. Wat het zou moeten zijn is een instrument dat je helpt om van wens naar werkelijkheid te komen. Dat betekent dat je niet moet plannen om druk uit te oefenen, omdat je de meest waarschijnlijke route haalbaar maakt. Afrikanen weten hoe dat werkt. Ik stelde een Afrikaan een keer voor een afspraak te maken op dertien april om drie uur. Hij antwoordde: Hoe kun jijnou weten dat wij elkaar dan gaan ontmoeten?”
‘Wij spelen een rol in het scheppen als
wij onze zintuigen gebruiken om naar
binnen, in onze fantasie iets te scheppen’
Agenda
“Ik heb daarvan geleerd. Later kwam ik in een boekhandel. Ik vroeg aan de man achter de kassa of ze ook van die boekjes verkochten waarin staat wat er later gaat gebeuren. ‘Meneer, doe niet zo gek, daar doen we niet aan. Die dingen bestaan niet’. Teleurgesteld liep ik verder. Ik keek nog effe rond in de winkel. En tot mij genoegen zag ik ze plotseling liggen. Ik wist wat ik fout had gedaan. Ik had tegen de man moeten zeggen dat die boekjes agenda’s heten. Een agenda is toch een boek waar de toekomst in staat?”
Inspiratie
Planning heeft dus soms zelfs een verlammende werking? “Nou en of. Zeker als je verkeerd plant. We hebben de neiging om strakker te plannen dan we aan kunnen. Een planning is er niet om gehaald te worden, de planning is om te dienen.” Dit zinnetje neemt het bedrijfsleven drs. Marinus Knoope niet in dank af… “Dat klopt! Planning is vaak de vervanger van creativiteit. Bij gebrek aan inspiratie doen we aan planning. Dat wil niet zeggen dat we niet moeten plannen. De planning is alleen maar een middel om bij het doel te komen. Hoe denk je te kunnen plannen om een leven lang gelukkig te zijn met iemand. Je verwart dan de planning met het doel. Het gevolg is dat mensen vervolgens het doel opgeven als er iets misgaat in plaats van de planning.”
Garage
“In de fase van beslissen, handelen en volharden moet je inmiddels weten wat je wil. De wensen komen vanzelf. Alhoewel… Dat is bij beslissen ook wel zo. Als je de poort uitrijdt en je hebt de wens dat je naar huis wilt, brengt de auto je wel naar huis. Maar het is wel handig om je doel te kennen. Je moet je einddoel kennen om in het heden te kunnen beslissen over het heden. Als je achter de autolampen van je buurman aan blijft rijden weet je zeker waar je uitkomt, namelijk in zijn garage. Je gaat geen rondjes rijden. Je moet weten waar je heen wilt om te weten wat je in het moment moet doen. Als je goed weet wat je wilt, je ziet het helder voor ogen, en je gelooft dat het ook gaat lukken, dan zul je er ook over praten op die positieve manier, dan maak je ook je onderzoek, dan is die planning zodanig dat het op het moment het goede besluit lijkt.”
Cyclus
Drs. Marinus Knoope tot slot: “Aan het eind van het proces is het belangrijk te kunnen ontvangen. Ontvangen is een kwaliteit die veel mensen moeten leren. We hebben geleerd dat het beter is te geven dan te ontvangen. Maar wie niet kan ontvangen, komt niet bij zichzelf thuis. Vergeet ook de waardering voor jezelf niet. Vanaf het moment dat je erkent en onder ogen ziet dat je iets gecreëerd hebt en dat je daar je waardering voor uitspreekt en tevredenheid aan beleeft, dan kom je weer terug in de stilte bij jezelf, het moment waar alles opnieuw geboren wordt. En in die ontspanning is die cyclus rond. Het rituaal van de inwijding is ten einde. De leerling-graad is voltooid.”
Wensen
Wat heb je nodig om je wensen te kunnen realiseren? Wel, wat je in ieder geval nodig hebt is een wens! Een eigen wens, een wens die je ergens in jezelf gevonden hebt.
Verbeelden
De volgende stap is je je wens te verbeelden. In deze fase visualiseer je je wens: in je hoofd of op de tekentafel.
Geloven
Een belangrijke stap voor je verder kan is zelf in je wens en in de haalbaarheid daarvan te geloven. Als jij er al niet in gelooft, wie dan wel?
Uiten
Het is nu tijd om je wens te uiten. Zet al je enthousiasme en geloof in je eigen wens in, en uit je wens. Hoe meer enthousiasme je hierbij inzet, hoe sterker je boodschap zal zijn.
Netwerken
De kunst in het leven is niet om alles zelf te kunnen. De kunst is jezelf te omringen met mensen die je kunnen helpen.
Plannen
Plannen speelt zich af precies op de grens tussen fantasie en realiteit. Dat wat gepland is, heeft een sterke neiging ook daadwerkelijk te gebeuren!
Beslissen
Als je de voorgaande stappen met genoeg aandacht hebt uitgevoerd dan groei je naar je beslissingen en keuzes toe. Handelen Het echte werk is begonnen. Je handelt, je zet alles in. Je ontdekt, gebruikt en ontwikkelt samen met je partners je eigen talenten.
Volharden
Je hebt je heel goed voorbereid maar toch blijken er in de praktijk onverwachte problemen te overwinnen. Volharden is de stap waarin je geloof op de proef wordt gesteld.
Ontvangen
Genieten van je succes vult je energie weer aan. Je gaat er beter door functioneren. Ontvang de complimenten en geef ze door.
Waarderen
Welke mensen ben je gaandeweg tegengekomen, wat heb je allemaal geleerd, hoe ben je gegroeid. Heb je nu gekregen wat je werkelijk wenste?
Ontspannen
Wie geoogst en genoten heeft, kan langzaam tot rust komen. Een tijd van bezinning. In stilte verkeren in het bos, bij de open haard, in de meditatieruimte, de tempel. Je ontdekt wat jij in dit leven werkelijk wenst. De cyclus is rond.